O Mihailu Vukdragoviću

Mihailo Vukdragović je rođen 08. 11. 1900. godine u malom mestu Okučani, u tadašnjoj Austrougarskoj. Posle završene gimnazije u Sremskim Karlovcima (1919) počinje, uz filozofski fakultet, studije muzike na Muzičkoj školi u Beogradu (M. Milojević), koje završava na konzervatorijumu u Pragu: kompoziciju kod K. Jiraka i V. Novaka, dirigovanje kod V. Talicha (1927). Po povratku u Beograd razvija mnogostranu i plodnu aktivnost kao kompozitor, dirigent, pedagog, organizator i muzički kritičar. Bio je profesor teoretskih predmeta i direktor Muzičke škole Stanković, dirigent hora i orkestra muzičkog društva Stanković (1927—37), dirigent Zagrebačke opere (1934— 35), šef muzičkog programa i simfonijskog orkestra Radio-stanice u Beogradu (1937—40), vanredni profesor Muzičke akademije, muzički rukovodilac i dirigent orkestra Radio-stanice u Beogradu (od 1948), redovni profesor teoretskih predmeta i dirigovanja i rektor Muzičke akademije, prvi rektor Umetničke akademije (1957), generalni sekretar Saveza kompozitora Jugoslavije (1950—62), dopisni (1950), zatim redovni član (1961) Srpske akademije nauka i umetnosti. Pisao je muzičke članke i kritike za Muzički glasnik, Muziku, Zvuk, Politiku Ekspres, Borbu i druge časopise. Osnovao je ili učestvovao u osnivanju mnogobrojnih festivala u tadašnjoj Jugoslaviji, poput Mokranjčevih dana ili Jugoslovenskih horskih svečanosti. Dobitnik je mnogobrojnih nagrada za svoj kulturno-prosvetni rad. Preminuo je u Beogradu 12. 03. 1986. godine.

Stvaralačka ličnost Vukdragovića, u osnovi lirsko-meditativna, formirana je u Pragu u doba najvećeg procvata i uticaja savremene muzike. U izgrađivanju svog stila Vukdragović se oslanja na tekovine francuskog impresionizma, češkog neoromantizma sa primetnim ekspresionističkim akcentima, kao i na muzički folklor svog naroda koji ga uvek ponovo inspiriše, ali koji nikada doslovno ne citira. Kombinovanje svih tih elemenata čine suštinu Vukdragovićeva stila. Takav umereni modernizam osobenost je njegove muzike nastale između dva rata. Vokalna lirika, stalno prisutna u njegovom stvaralaštvu, obeležena je i težnjom da intimni poetski tekstovi dobiju tonsko tumačenje u kome će pevana reč biti eksponovana u prvom planu, a tok muzičkog zbivanja u klavirskoj pratnji sveden u okvire kamerno tretiranog zvuka.

Posle Drugog svetskog rata u stvaralaštvu Vukdragovića dominira herojska tematika (simfonijska poema Put u Pobedu i naročito trilogija kantata: Vezilja slobode, Svetli grobovi i Srbija). Pored naglašene težnje za jednostavnijim i pristupačnijim izrazom ta dela nose osobenosti čvrste formalne strukture, skladnog odnosa u odmenjivanju lirskih i dramskih odlomaka, zrelosti u kompoziciono-tehničkom tretmanu i suptilnosti u kombinacijama tonskih boja.

DELA:
Simfonijska meditacija za orkestar (1938); simfonijska poema Put u pobedu (1944); dva gudačka kvarteta, u F-duru (1925) i u a-molu (1944); Mala svita za klavir (1930); scenska muzika za pozorišne komade: Dva idola (1940); Medeja (1956); Mletački trgovac (1957); Put oko sveta (1959) i Konak (1960); Tri kantate: Vezilja slobode (1947); Svetli grobovi (1954) i Srbija ( 1961); Ciklus pesama na stihove M. Crnjanskog i R. Ivšića za alt i kamerni orkestar (1923—55); horske kompozicije: Radost večeri; Molitva šuma (1930); Tri narodne melodije sa Kosmeta (1958) i Vrba (1961); solo-pesme: Uveo cvet (1923); Žene i iluzije (1931); Uspavanka (1933) i Varnica (1938); muzika za filmove; Obrade narodnih pesama iz Srbije, Makedonije i Kosmeta za glas i kamerni orkestar.